Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Біреуі дүние сала алмай,

Қақырғаны қан татып,

Түкіргені жын татып,

Қақырғанда қан ішті,

Түкіргенде жын ішті,

Жанынан күдер үзісті.

Қанжарменен қармасты,

Семсерменен серместі,

Сөйтіп ойын ойнасты,

Шыбын жанды қинасты.

Қанжар қалды қайысып,

Семсер қалды майысып,

Ерлерің жаннан түңілді.

От шығады ұртынан,

Үмітін үзді Алшағыр

Шәрі байтақ жұртынан.

Сол уақыттар болғанда,

Домаланып барып жығылды

Қарақасқа аттың сыртынан,

Сонда жатып құлайды.

Артық туған Қобланды

Ерегіскен дұшпанның

Басын жоймай қоймайды.

Есіктің алды кендір-ді,

Қобландыдай батырың

Найзасын ырғап ендірді,

Алшағырдай дұшпанын

Ат саурына міндірді.

Қатуланып Қобланды,

Түгі шығып білектен,

Етке тоқтар қайрат па,

Өтіп кетті сүйектен.

Қайта тартса, шықпайды

Қобланды ердің найзасы

Қанмен қатыс жібектен.

Алшағыр ханды өлтіріп,

Дұшпанның күнін қуырып,

Артықша тартып найзасын,

Күшпенен алды суырып.

Алшағырдың соңынан

Белгілі судың сағасы,

Қызылбастың ағасы,

Құртқаны алар сапарда

Өлтіріп кеткен Қобланды,

Шауып шықты қаладан

Қырық бес кез баяғы

Қызыл ердің баласы —

Ағанас пен Тоғанас —

Қаладан шықты екі жас.

Әкесін Қоблан өлтіріп,

Құртқаны алған жерінде,

Көктім Аймақ елінде

Ежелден кекті, болған қас,

Ағасы еді Ағанас,

Інісі еді Тоғанас.

Қаладан шығып екі жас,

Қобландыдай батырға,

Көздерінен ағып жас,

Ортаға алып екеулеп,

Келе салды найзаны,

Таптырмай ақыл, айланы.

Қараспан таудай алысып,

Еменнен найза салысып,

Олар екеу, бұл жалғыз,

Қарсыласып, шабысып,

Дұшпанын Қоблан табады,

Енді ортаға алады.

Пірлері кәміл қолдады

Қобландыдай баланы.

Көңілге кінә болмаса,

Қоблекеңнің бөксесін

Бурыл аттың үстінен

Қисайтып кетіп барады.

Қобландының ауғанын

Қарлыға көзі шалады.

Жетіп келіп Қарлыға,

Ағанасты сол жерден

Алып тастай береді.

Қисайған Бурыл үстіне

Түзеліп Қоблан мінеді.

Жеке бір жалғыз қалғасын,

Тоғанасты Қобланды

О да бүріп іледі.

Бұл екеуінің артынан

Көкқасқа атпен Ақтайлақ

Ұрысқа шықты жағдайлап.

Орақ шығып бұ жақтан,

Ақтайлақты сол жерде

Іліп тастай береді.

Ақтайлақтың соңынан,

Баласы еді Нарқызыл,

Шығып еді қаладан,—

Қараман шығып бұ жақтан,

Бұл-дағы іліп тастады.

Қазан басты қара дәу

Шығып еді қаладан,—

Қарлыға іліп тастады.

Қалмақтың қара батыры

Шығып еді қаладан,—

Қоблекең іліп тастады.

Қылышпенен ұрады,

Осылайша батырлар

Келгендерін қалмақтың

Кезек-кезек төртеуі

Баудай жаншып тұрады.

Сонша ердің соңында,

Күмбезді найза қолында,

Ағын судың сағасы,

Берен тонның жағасы,

Қызылбастың ағасы,

Көбікті ханның баласы —

Құндыз бөрік басында,

Әскері бар қасында,

Өзі он бес жасында,

Сүйіншіге қыз алып,

Күйеу боп жатқан осында —

Үстіне дұшпан келгесін,

Байлауда қалған Қоблан

Босағанын білгесін,

Ұрыспасқа айла таба алмай,

Үстіне сауыт киеді.

Болатты байлап жанына,

Қарына найза іледі —

Қаланың аузын аштырып,

Біршымбай шықты қаладан.

Шыға салып Біршымбай,

Ала кетті жағадан:

«Көрсетіңдер,— деп,— ерлікті

Мен көрмеген манадан!»

Келуімен Біршымбай,

Бөтен сөзге қарамай,

Қобландыны бір шаншып,

Қарлығаны бір шаншып,

Қараманды бір шаншып,

Ер Орақты бір шаншып,

Көкала атпен Біршымбай

Сыпыртып өтіп жөнелді.

Және айналып толғанып,