Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Оны да жалғыз сен үшін!

Басыңа ғашық болдым ғой,

Басыңа басым тең үшін.

Ол асылды білмедің,

Асылды көзге ілмедің,

Алшағыр еліңді алғанда,

Қараспан құлап қалғанда,

Бурыл ат ақсап жүре алмай,

Қараман тастап жұртына,

Өзің жалғыз қалғанда,

Басыңа қайғы салғанда,

Қайрылып барған сонда кім?

Білдің бе, Қоблан, кім үшін?

Оны да жалғыз сен үшін!

Алшағыр еліңді алғанда,

Басыңа қаза салғанда,

Батырдың бәрін тауысып,

Біршымбай жалғыз қалғанда,

Төртеумізге найза салғанда,

Төртеумізден сән кетіп,

Кеудемізден жан кетіп,

Найза орнынан қан кетіп,

Екі қолдан әл кетіп,

Сандалып тұрған кезіңде,

Ақ бетімде тұлымым,

Бірге туған құлыным,

Омыртқаға біткен жұлыным,

Керіле біткен жауырыным,

Бірге туған бауырым,

Қолқанатым, құйрығым,

Судан шыққан сүйрігім,

Суырылып озған жүйрігім,—

Жалғыз інім Біршымбай

Өзім шаншып өлтірдім,

Кемеліне келтірдім,

Білдің бе, Қоблан, кім үшін?

Оны да жалғыз сен үшін!

Басыңа басым тең үшін!

Ол асылды білмедің,

Асылды көзге ілмедің.

Еліңді жинап алғанда,

Арманың болмай жалғанда,

Қараспан тауға ызғытып,

Олжа малды салғанда,

Мен келмедім есіңе,

Некелеп Құртқаны алғанда.

Қараспан тауын қаңғырып,

Көңілге қайғы толғанда,

Мен келмедім ойыңа.

Шатырым сайдың бойында,

Қасыңа жолдас кісі ертіп,

Қараманның шықтың тойына.

Талма тал түс шағында

Шатырыма келдің кез.

«Түстене кет, батыр»,— деп,

Жалындық қанша сонда біз?

«Түсейік» деді Құртқа да,

Құлағыңа бір алмай,

Қайрылмай кеттің, батыр, сіз!

Ақша бір жауған қар еді,

Ғарыптың көңілі тар еді.

Қайрылмайтын соншама,

Қанша күнәм бар еді?

Мұнан кейін, Қобланды,

Қараманның бардың тойына,

Мен келмедім ойыңа.

Әділдігіңді айтқанда,

Той аяғын өткізіп,

Елге тағы қайтқанда,

Алдыңда тұрды ақ шатыр,

Шақыруда болдық біз пақыр.

Жаныңда Құртқа серігің

Қиылса да түсуге,

Қайрылмай кеттің, сіз, батыр!

Қанша күнәм болса да,

Сонша көңлің қалса да,

Сонда Шошай алдында

Етпетіңнен бір салдым,

Ескі кекті бір алдым.

Алдыңа келдім, аяма!..

Көңліңде болса сенің де,

Әлі қырқып сомсаң да,

Бір алғанмын кегімді!!

Қараман құрдас, ризамын

Қарама-қарсы айтқызып,

Тартқаттың көңіл шерімді.

Бүгін өлсем де арман жоқ,

Шығарып көңіл кірімді.

Қараман құрдас тыңдасын,

Қобландыдай сұлтаным,

Қалдырмай сөйле мұңыңды,

Өтірік айтпай, шыныңды».

Сонда Қоблан сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

«Жақсы айтасың, Қарлыға,

Алланың кең ғой жарлығы.

Ауылдың алды бел еді,

Белден көшкен ел еді,

Көл қатырған сең еді.

Аз ғана емес, қызылбас

Бірталай жатқан ел еді.

Әркімнің ісі өзіне

Қисық та болса жөн еді,

Ақ торғынға бөледі.

«Шырағым қандай болад?»— деп,

Өлгенше өмірің тіледі.

Өзіңнің әкең Көбікті

Ақылын айтып өлтірдің,

Әкеңнен жақын кім еді?

Қара Қыпшақ Қобланды,

Танимысың, нең еді?

Сөзіңнің айтқан бәрі рас,

Басыма басың тең еді.

Саған жұрт қайтіп сенеді?

Мұның аз боп, Қарлыға,

Ақ бетіңде тұлымың,

Бірге туған құлының,

Омыртқаға біткен жұлының,

Керіле біткен жауырының,

Бірге туған бауырың,

Қолқанатың, құйрығың,

Судан шыққан сүйрігің,—

Жалғыз інің Біршымбай

Өзің шаншып өлтірдің,

Кемеліне келтірдің.

Ініңнен жақын кім еді?

Қара Қыпшақ Қобланды,

Танимысың, нең еді?

Әкең менен ініңе

Сонша қастық қылғанда,

Кімге достық қыласың,

Саған Қыпшақ нағып сенеді?!