Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Батырға бұл да қосылды.

Келеді деген бұларды

Жоқ еді тіпті есінде.

Қараманның артынан —

Бұ да бір қалмай салтынан,

Ағар таудың бұлағы,

Ертемен тұрып таңертең

Дәрет алып жүргенде,

Дауыс пенен тозаңды

Қарындасы Қарлығаш

Естіген екен құлағы:

«Көкемнің даусы келді,— деп,—

Бір нәрсе оған болды»,— деп,

Шыдатпайды Орақты,

Қарлығаштай кемеңгер

Бірге туған шырағы,

Жақынның болмас жырағы:

«Тезірек баршы, батырым,

Көкем мен сенің жолыңа

Мен бір құрбан лағың!»

Күрең атты даярлап,

Беліне терлік салады,

Батырды қолдан мінгізіп,

Көлденеңдеп тұрады.

Жіңішке жирен атпенен

Орақ та жетіп барады.

Ер Орақтың соңынан —

Бөлінбеген ұйқыдан,

Жыртылмаған құлпыдан,

Батырдың даусын есітіп,

Қалың шаңды көргесін,

Жау екенін білгесін,

Өзі алты жасында,

Сусар бөркі басында,

Өкім құла ат астында,

Естеміс ер бар қасында,

Қабағы тастай түйіліп,

Ақ сұңқар құстай шүйіліп,

Ойыны күшті арыстан —

Алты жасар Бөкенбай

О да келді жылқыдан.

Бөкенбайдың соңынан

Тоқпақ жалды торы атпен

Қайың құрық қарында,

Бар қаруы бойында,

Естеміс келді соңынан.

Алам деп жаудың жолынан,

Алтауы бірге қосылды,

Ақ бөкендей жосылды.

Алтауы тұрды кеңесіп,

Басын қосып бесінде.

Жалғызбын деген батырың

Еркінше шауып көсілді.

Арқада бар бөрі көз,

Жақсыда ғой тәуір сөз,

Неге ұмытсын көрген көз!

Пұрсаты қалмақ біткесін,

Хан Шошай мен Қобланды

Шаншысуға келді кез.

Жекпе-жекке дегенде,

Жекеленіп найза төнгенде,

Бірін-бірі екеуі

Шаншамыз енді дегенде,

Сол уақыттар болғанда,

Қарлыға келді соңынан,

Қайрат қылды қолынан:

«Өш алғанда, өш жоқ,— деп,—

Кек алғанда, кек жоқ,— деп,—

Шошай ханның алдында

Кегімді мен де алдым,— деп,—

Атым әйел болса да,

Жүзімді төмен салдың»,— деп,

Қобландыға Қарлыға

Найзаны салды қоңынан.

Қапияда іс қылып,

Қайратына кенелді.

Байлап берді дұшпанға

Қобландыдай беренді.

Батырды аттан түсіріп,

Оған да бұған қарамай,

Ақ шатырды бетке алып,

Қараспан тауға жөнелді.

Жеті жыл жатып зарығып,

Кіжініп жүрген бұрын да,

Ешкімге айтпай сырын да.

Қобланды аттан түскесін,

Басынан бағы көшкесін,

Жаудың көңілі өскесін,

Қызылбас мінген ала-ды,

Шамасы келер күн болса,

Қылуға қайрат жарады:

Біреуі шаншып найзамен,

Біреуі келіп қызылбастың

Шоқпарменен ұрады.

Ортасынан шығармай,

Ұстаймыз деп Бурылды,

Қаншама әскер қамады.

Жан серігі Бурыл ат:

«Мінуге жайың бар ма?»— деп,

Қобландыны шыр айналып,

Қасқырша шауып дұшпанға,

Айналақтап қарады.

Омар менен Оспандай,

Ай мүйізді қошқардай,

Ұстатпайды Бурыл ат

Қамалаған дұшпанға-ай.

Жанына қысым келгесін,

Соншама әскер үстінен

Гулеп ұшты аспанға.

Жерде ұстамай қамалап,

Кім ұстасын аспанда-ай!

Сол уақыттар болғанда,

Бурыл атты көргесін,

Түскенін ердің білгесін,

Сейілдің ұлы Қараман

Тік ұмтылды ортаға.

Бурыл атты көргесін,

Болғанын бір іс білгесін,

Жіңішке жирен атпенен

Ұмтылды Орақ ортаға.

Тайбурылды көргесін,

Түскенін ердің білгесін,

Өзі алты жасында,

Сусар бөрік басында,

Өкім құла ат астында,

Қабағы тастай түйіліп,

Ақ сұңқар құстай шүйіліп,

Етек-жеңі жиылып,

Арыстан туған Бөкенбай

О да ұмтылды ортаға.

Балтасы тасқа өтеді,

Балаға көңілі бітеді.

Бәрінен бұрын Бөкенбай —

Жүрген жерін есік қып,

Әкесінің үстіне

Бөкенбай келіп жетеді.