Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Батырға хабар береді.

Қарлығаны жетелеп,

Баласы үйге енеді.

Сағынып жатқан баласын

Батыр Қоблан көреді.

Ұшып тұрып орнынан,

Бөкенбайды сүйеді.

Қарлығаны көргесін,

Баласы алып келгесін,

Сегіз жыл жатып далада,

Қарлыға сұлу күйгесін,

Ақыл кіріп батырға

Найзаның ұшы тигесін,

Ашуын тастап батырың,

Аққа белін шешіпті,

Көңілі бір тасып өсіпті:

«Бұл елдің қайда молдасы,

Қарлығадай сұлудың

Некесін қисын»,— десіпті.

Қобландыдай батырдың

Қарлығадай сұлуды

Алайын деп жатқанын

Қараман құрдас есітті.

Қараман сонда сөйледі:

«Менен туған ұл болса,

Қобландының ұлы деуші едім,

Қобландының баласын

Өзімнің ұлым деуші едім.

Баламның тапқан олжасын

Бізге әкелсе, болмай ма?

Теке менен тушадан

Түгендеп сойып, той қылып,

Екеуінің некесін

Қиып қоссам, болмай ма?

Сұлу сурет қоласың,

Шаба алмай жүйрік боласың.

Қарлығадай сұлу да

Сегіз жыл тауда бос жатты.

Шығармас па едім көңілінен

Екеуінің кінәсын!»

Қараманның бұл сөзін

Қобланды батыр естіді.

Бөкенбайға сөйледі,

Сөйлегенде бүй деді:

«Түйенің көркі нар, балам,

Өзеннің көркі жар, балам.

Әкеңіз қатты кейіпті,

Алып келген анаңды

Әкеңіздің алдына

Тезірек алып бар, балам».

Батырдың сөзін есітіп,

Бөкенбай мінді күн шықпай

Жылқыдан ұстап дөненді.

Торғынға өзін бөледі,

Қарлығадай шешесін

Ақмоншақ атпен жетектеп,

Қараманға жөнелді.

Қараман, Орақ екеуі

Қызылбасты адақтап,

Найзамен қуып шабақтап,

Қойға тиген қасқырдай

Алқымынан тамақтап,

Алды-артына қарамай

Қызылбас қашып салақтап,

Найзасына сүйеніп

Екі батыр тұр еді.

Қарлығаны жетелеп,

Алып келген баланы

Бұл екеуі көреді.

Әкелгесін Қараман

Қарлыға мен Бөкенді,—

Ертіп алып Орақты,

Қайрылмайды бұл елге,

Еліне алып жөнеді.

Еліне келіп Қараман,

Алпыс бие бұл сойып,

Алты ру ел шақырды.

Жетпіс бие бұл сойып,

Жеті ру ел шақырды.

Жұрт мақтады бұл жерде

Қарамандай батырды.

Ұзын көлдің басына

Жағалай тіккен шатырды,

Қобланды мен Құртқаны

Тойға кел деп шақырды.

Кешке шейін тіккізді

Жүз сексен басты ордасын.

Той аяғы өткесін,

Мереке қызық біткесін,

Шақырып алған Қыпшақтан

Қобландыдай жолбарысын.

«Көңіліңнен кінәң кетсін»,— деп,

Оңаша берген қолына

Қарлыға сынды жолдасын.

Қасына адам келтірмей,

Қараман өзі тыңдады

Қарлыға, Қоблан құрдасын.

«Қалдырмай сөйле бәрін де,

Іште кінәң қалмасын.

Бір-біріңе нақақтан

Өтірік жала болмасын».

Қараман бұл сөзді айтқасын,

Қарлыға бастап сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

«Ауылдың алды бел,— дейді,—

Белден көшер ел,— дейді,—

Көл қатырған сең,— дейді,—

Қобланды батыр, айтайын,

Қараман отыр ортада,

Құлағың сал сен,— дейді.—

Басыңа ғашық болдым ғой,

Көргеннен соң мен саған,

Басыңа басым тең,— дейді.—

Бір сен үшін ауылдан

Ел-жұртымның бәрін де

Қиып шықтым мен,— дейді.—

Қисық та болса, әркімнің

Өзіне ісі жөн,— дейді,—

Әуел бастан, айтайын,

Қараман, тыңда сен,— дейді,—

Қараман менен екеуінді

Тақымына қыстырып,

Қалыңнан соққан қарсақтай

Ақмоншақ атпен Көбікті

Қалаға алып келгенде,

Қол-аяғың байланып,

Абақтыда жатқанда,

Мына отырған Қараман,

Ұмыттың ба, не деді?

Алдырып атың мінгізіп,

Көбіктіден жасырып,

Сауытыңды тығып кигізіп,

Найзаңды білекке ілгізіп,

Өзімнің әкем Көбікті

Ақылын айтып өлтірттім.

Білдің бе, Қоблан, кім үшін?