Дикое яблоко / Жабайы алма - Саян Муратбеков / Сайын Мұратбеков

− Өстіп зар еңіреп жатқанымда орыстың бір қаршадай қызы, дәл осы өзімнің Нәзира қарындасымдай балғын жасы кеп, өлімнен арашалап алып қалды,- деп, домбырасын шетке тастай салды. Онан соң: — Қой, жылап отыратын уақыт па. Жұмысқа аттанайық! — деді көзінің жасын сүртіп.- Көңіл шіркінді еркіне жіберсең езіле береді. Бір ауық өзіңді-өзің тежемесең. Бекем болайық, жеңгелер!

− Рақмет, қайным!

− Бақытты бол!

− Зибаш екеуің қосағыңмен қоса ағарыңдар! — десті әйелдер шын көңілден риза болып.

Әлгіндегі ашулы келістерінен, бұрқ-сарқ еткен сөздерінен із де қалған жоқ еді. Бәрінің де көңілдері елжірей қалған жұмсақ күйде.

− Зибаш, көжеңді әкел! — деседі.

Ортаға келген жарты тегеш кеспе көжені қолдарына тиген шұңғыл ыдысқа құйып, екеу-үшеуден кезектесіп бір қасықпен ішуге кірісті. Ырысбекке үлкен тостақан мен жеке қасық беріп:

− Сен еркексің ғой бізге қарама. Тойып ал! — дейді. Сырттан есік алдынан біреулер тасыр-тұсыр жүгіріп өтті. Сөйткенше болған жоқ, есіктен сұңқиып жынды Бүбітай кіріп келді. Үйдегілерге тегіс бажырайып қарап өтті де:

− Тойлап отырсыңдар, ә,- деді.- Мені ғой тойға шақырмайсыңдар. Ал шақырмасаңдар да мен өзім келдім,- деп босағаға отыра кетті. Үсті-басы жұлым-жұлым, кір-кір еді, өзі жүдеу.

Мен зәрем ұшып апама тығыла түстім.

− Ей, қор болған сорлы-ай!..- деді Нұрсұлу, аяныш білдіріп күрсіне. Үй ішіндегілер көжені сораптатқандарын тоқтатып, тым-тырыс тына қалды.

− Ал әкесеңдерші, қант-кәмпиттеріңнен, шай ішелік,- деді Бүбітай.

Ауыз үйден тықыр естілді де, ақырын ғана есікті ашып Тоштан кірді. Бүбітай: «Ойбай-ай, ойбай-ай!.. Мынау тағы жетті-ау!» — деп зар қағып ыршып, әйелдерді баса-көктеп төрдегі Ырысбектің қасына бір-ақ жетті. Зәресі ұшқан Ырысбек атып қазан жақтағы Зибаштың қасына барды.

− Тәтем маған бой бермей қашып келді,- деді Тоштан кінәлі адамдай өзінің қолында ұшына сым темір байланған кішкентай қамшысы бар.

− Тәтеңді сен өзің қарап жүрсің бе? — деп сұрады Нұрсұлу.

− Иә, өзім қараймын.

− Немене, сонда бір үйде екеуің ғана жатасың ба?

− Иә, екеуміз ғана.

− Әй, мына тамақты маған қойдыңдар ма? — деді Бүбітай Ырысбектен қалған көжеге қарап.

− Иә, саған қойдық. Іш.

Бүбітай ашқарақтанып көжені алды-артына қарамай апыл-ғұпыл іше бастады.

− И-и, сорлы-ай…

− И-и, байқұс-ай, аш екен-ау! — десіп әйелдер егіліп кетті.

− Тоштан, келе ғой, қарағым, көже іш,- деп апам алдымыздағы тостағанға тегеште қалған көжеден толтыра құйды.

Тоштанның да қарны аш екен, көжені қомағайлана ұрттады. Әйелдердің әрқайсысы одан әр нәрсені сұрап жатыр, ол көжені ұрттай отырып жауап қатады.

− Тәтеңмен екеуің жалғыз жатқанда қорықпайсың ба?

− Алғашқыда қорқатынмын, қазір қорықпаймын.

− Әйтеуір айтқаныңды істей ме, тіліңді ала ма?

− Тілімді алмаса мына қамшымен ұрам. Байдалы атам солай үйреткен. Ал оған да көнбесе онда, міне, бізім бар, мұны да со Байдалы атам жасап берген, осыны сұғып алам.

− Өзіңді ұрып тастамай ма?

− Жоқ. Бізден қорқады.

− Ал жатқанда қалай жатасыңдар.

− Жатарда мен тәтемнің қолын артына қайырып байлап қоям.

− Неге?

− Әйтпесе, түнде тұрып мені тұншықтырады. Қолының жібі шешіліп кетіп екі рет тұншықтырды да.

Көжені ішіп болған соң Бүбітай жан-жағына түкірініп, күбір-күбір сөйледі де, ешкімге қарамастан, жолында отырғандарды баса-жанша сыртқа беттеді.

Тоштан да тұрып соңынан ерді. Есіктен шығып бара жатып менің апама:

− Апа, мен күніне бір уақыт барып қырманда жұмыс істесем бола ма? — деді жалынышты үнмен,- Әйтпесе, қыс түсіп келе жатыр, тәтем екеуміз аштан өліп қаламыз ғой.