Дикое яблоко / Жабайы алма - Саян Муратбеков / Сайын Мұратбеков

− Қап қайда? Аузын керіп ұстап, әзірлеңдер! — деп, ол сыбырлай сөйлеп бұйрық беріп шөптен құшақтап ала бергенінде, бірдеңе сақ ете қалды. Петька кейін қарай шалқалай барып құлап түсті. Сөйткенше болған жоқ, қатар тұрған Отто екеуміздің бетімізге бірдеңе сарт етті. Сол бір қас қағым сәтте аттың бізге қарай құлағың жымырып, аузын арандай ашып тістемек болып ұмтыла бергенін көріп қалдым. Үшеуміз бірімізді-біріміз баса-жанша кейін қаштық. Бір көрімі байлаулы ат жете алмады. Орнынан тұрған Петька:

− Мынау керемет тістейді ғой-ей! — деді есі шыға. Енді білдік, әлгіндегі Отто екеуміздің бетімізге тиген Петьканың құлақшыны екен. Шағыркөз жирен тістеймін деген кезде, аузына сол Петьканың құлақшыны ілігіп, соны тістеп лақтырып жіберсе керек.

Үшеуміздің де есіміз шығып қалды.

− Арам қатқырды қара-ей!

− О, шағыр көзіңді… қыршаңқы ит! — десіп, біраз сыбап боқтап алдық та, енді ақырға аттың басы жетпейді-ау деген тұстан келмек болдық. Бірақ қай тұсынан жақындамақ болсақ та, ІІІағыркөз жирен құлағын жымырып, тісін сақ-сақ еткізіп, тіпті маңайлатпады. Ойпыр-ай, малдың да мұндай тістеуігі болады екен-ау! Тура қабаған ит дерсің. Қораның арт жағынан сипалап жүріп, бір ағаш таяқ тауып алып, сонымен жасқамақ болып көргенбіз, енді Шағыркөз жирен тістегенді қойып, қос аяқтап тебіне бастады… Ақыры Шағыркөз жиреннің алдындағы ақырдан бізге шөп алдырмайтынына көзіміз анық жетті. Мұнан гөрі Мақым шалдың қолынан жұлқа қашып тартып әкету оңай шығар.

Үшеуміз де шарамыз таусылып, не істерімізді білмей ыза боп тұрмыз.

− Аша әкеп қарнына қорс дегізіп сұғып алар ма еді,- дейміз.

Бірақ сол ашаңды әкелсең де, мына Шағыркөздің маңайлатпайтынын, қарнына сұқтырмайтынын сезіп тұрмыз.

Салымыз суға кетіп, шөптен күдер үзіп, қабымызды сүйретіп үйге қарай қайттық. Мұндай мазақ, мұндай қор болмаспыз. Әлдеқандай болған үшеумізге бір жаман қыршаңқы алдындағы шөптен алдырмады-ау. Мұнымызды басқа балалар естісе, мазақтап қалай күлер еді. Балаларды қойып, бүкіл ауылға күлкі болар едік. Тіпті мазақ пен күлкіні де қойып, бәрінен де бататыны — ертең қоңыр сиырға не берем? Жесең де осы, жемесең де осы деп құр сабанға қаратам ба? Шөп жоқ болса екен-ау!.. Бар ғой. Қоғалы бұлақта жарты шошақ шөбіміз қалды, жарты шана шөбімізді колхоздың малы жеп қойды…

− Кеттік! — дедім кенет мен Петька мен Оттоны тоқтата тұрып.- Жүріңдер, колхоздың шөбінен ұрлаймыз. Біздің жарты шана шөбімізді колхоздың малы жеп қойды ғой, соның есесіне ұрлаймыз,- дедім кеткен есемді қайтарғым кеп. Сыртқа білдірмегенмен, көптен ішімде жүрген қыжылым еді. Тіпті анау екеуі бас тартса, жалғыз кетуге бекіндім.

− Шынында да, мал қорадан алайық та,- деді Петька мені іле қостап.- Әнеугүні ғой Тұржан біздің қанша азаппен сонау Қоғалы бұлақтан сүйретіп әкелген шөбімізді өртеп жіберді. Сол итке ерегіскенде колхоздың шөбінен алайықшы. Немене, колхоздың малы мал да, қоңыр сиыр мал емес пе?!

− Колхоз үшін ата-аналарымыз қан төкті дейміз. Ал сол колхоздың пайдасын Байдалы шал мен Тұржаннан басқа ешкім көріп жүрген жоқ. Шөптің жақсысын солардың малы жейді, майға пісірген бауырсақты өздері жейді. Сонда осындай колхоз бола ма?

− Шынында да, олар бұрынғының байлары да, біз кедейлері сияқтымыз,- деді Отто да көңіліндегі наразылығын білдіріп.

Сөйтіп, үшеуміз ойдағы колхоздың мал қорасына қарай тарттық. Қораға баратын жолмен тура жүрмей, талай жерді айналып сырт жағынан келгенбіз.

Сиыршының үйі жатып қалған екен, қораның төңірегі тым-тырыс, қыбыр еткен жан жоқ. Тек іштегі малдың жөтеліп-пысқырғандары, қасынғандары, күтір-күтір шөп жегендері, күйіс қайырғандары естіледі.