Сборник стихов Мукагали Макатаева / Мұқағали Мақатаев өлеңдер жинағы - Мукагали Макатаев / Мұқағали Мақатаев

Асқар ала таулардан асып әрі,

Аяз атаң барады мұз бөрікті.

Көктем, көктем! Қыз-көктем ауылдағы!

Өлең-жыр, әзіл-күлкі ауыл маңы.

Тиянақ таппай ұшқан көк көбелек,

Көк гүлге қонды дағы дамылдады...

ТАҢ АЛДЫҢДА

Айдың да кеткісі жоқ көк бетінен,

Табандап жатып апты етпетінен.

Күп түнге таңнан хабар айтып еді,

Жұлдыздар үркіп кетті бет-бетімен.

Асылып ақ Шолпанға түн құшағы,

Қалуға таңмен бірге тырмысады.

Жердегі емес, көктегі ғұмырлар да

Қалайды-ау, сірә, бәрі Күнге ұқсауды...

КҮЗГІ ТАҢ

Сары түн, айлы аспан, суық ызғар,

Шық тұрған жер бетінде дымқыл сыз бар.

Суық соққан самалдан сәл сескеніп,

Тоңазып, тітіркеніп денең мұздар.

Түріліп түн көрпесі қойнын ашқан,

Әлемді маужыратып ұйқы басқан.

Күздің сары түнінің суығы өтіп,

Мыңқ етпей маңтөбеттер құты қашқан.

Тым-тырыс. Жұлдыз бенен тек көкте ай,

Олар да телміруден жалыққандай.

Тұрсаң егер күзетте міндетті боп,

Дер едің: “Мына түннің ұзағын-ай!”

Кезім ед Нарынқолға баратұғын,

Тәтті ұйқыдан амалсыз жаңа тұрдым.

Сескеніп күзгі түннің суығынан,

Телміре күтіп тұр ем таң атуын.

Шығыс жақтан бозалаң беріп ірең,

Баяу ғана түріліп қара кілем.

Сімірлеп, бірте-бірте көтеріліп,

Айнала боп барады ала күрең.

Ақ басты кәрия таужатты сұлап,

Ақ басып таң лебі өтті сылап.

Аймалап ала күрең болмап еді,

Күңірене бастады ұйқысырап.

Оянды ұйқысынан құмарлана,

Шырылдап емшек іздеп сәби бала.

Емізіп нәрестесін төсіне ала,

Оянды ұйқысынан мейірімді ана.

Күн күлді, ай ұялып бетін басты,

Жымыңдасып жұлдыздар тұра қашты.

“Шашуым, міне, менің бүгінге!” - деп,

Күн сұлу жарқ еткізіп нұрын шашты.

КҮЗГІ ЖОЛДА

“Көндім” - деп жатқан қара жол,

Көтеріп бозғыл шаңдарды.

Ғасырлар бойы жатқан ол

Ұзатып талай жандарды.

Айналама қарадым:

Құйынмен ұшқан топырақ,

Құр сымпитып сабағын

Қурап біткен жапырақ.

Құла дүз ауыр мұң басқан,

Қызғалдақ басы мұңайып.

Сылдырлап шилер сырласқан,

Дегендей бірге жылайық.

Тұнжырап тұйық айнала,

Тау да тұр әне үһілеп.

Келемін жортып мен ғана,

Тебініп атты шу-шулеп.

Өмір жайлы өлендер

Мына дүние әділдіктен жаралған,

Өз орнында: жер де, күн де, тау, орман.

Бір-бірінен қуат алған, нәр алған,

Мына дүние әділдіктен жаралған.

Күн барады әділдігін арқалап,

Әділдігін бөлеп жатыр шартарап.

Әділдік деп жүргеніміз біздердің –

Бар ғаламға, әлемге ортақ салтанат.

Мынау өмір әділдіктің тұрағы,

Мынау дүние әділдіктен тұрады.

Ал Адам ше?

Адам неге жылады?

Біреулерден біреу неге ығады?

Біреулердің сағы неге сынады?!

Не келіп, не кетпеген бұл ғаламнан,

Су тартылған теңізден, жылғалардан.

Нелер ұрпақ аттанған қуған арман.

Не бар дейсің, өмірге тұлға болған

Не келіп, не кетпеген бұл ғаламнан.

Уақытты тоқтатар шамаң бар ма?

Бәрі өтеді: дәуірлер, замандар да.

Менің жаным ашиды мына өмірді,

Өтпейтіндей көретін адамдарға!

Өтеді ғой...

Өтеді барлығы да,

Күн арқалап кетеді танды мына.

Менін жаным ашиды барлығына:

Таң нұрына, адамның тағдырына.

Менін жаным ашиды өткендерге,

Жаңа ғана өмірге жеткендерге.

Ұран жазып аспанға қойсам ба екен,

Енді сендер өмірден өтпендер деп.

Бәрі өтуде

Күн батып, кеш кіруде,

Жаңаруда дүние, ескіруде.

Болашақтан - бейтаныс, ұрпағымыз,

Босат деп тұр орнымды,

Естідің бе?!