Дикое яблоко / Жабайы алма - Саян Муратбеков / Сайын Мұратбеков

− Қазір кірем,- деп кейіндеп, сыртта қала бердім. Әрине, апамның аңдығаны мен емес, сондықтан маған онша көңіл бөлместен Нәзира әпкемді алдына салып үйге кірді.

Мен үйдің сырт жағында тұрған Тоқтарға келдім.

− Біз сені күттік. Көп күттік,- дедім оны кінәлап.- Ақыры, міне, соңымыздан апам барып қуып қайтты.

− Көрдім. Бәрін де көрдім. Мен уақытында шыға алмай қалдым, Қанат-ай. Әкем мен шешем екі жақтап жылап, тіпті тырп еткізбеді. Әлгінде ғана екеуін әзер дегенде қойғызып, шыққан бетім. Бар, Нәзира әпкеңді жіберші, ең болмаса бес минутқа.

− Апам жібермейді ғой енді.

− Бірдеңе ғып шықсын да…

Мен үйге кіріп, апамның көзін ала бере Нәзира әпкеме сыртқа шық деп ымдадым. Бірақ Нәзира әпкем сыртқа шығудың еш ретін таба алмады. Бір-екі рет шығып кетуге оқталған еді, апам:

− Жә, отыр, сыртқа шығатын түк те жоқ,- деді зекіп.- Осыдан аяғыңды қия басып көр!..

− Бұған неғып сонша қадала қалдың,- деген әжем ара түспек боп.

− И-и, ене-ай, қажетсіз жерге араласып қайтесіз. Мұны қазір еркіне жіберіп, ертең анау Жақыптың Гүлсарасы құсатып не қыз емес, не әйел емес дегізейін деп отырсыз ба? Әне, қалды ғой, Гүлсара зар еңіреп, Беріктен қара қағаз келді де.

− Ей-ә, десеңші… У-уһ!..- деді әжем күрсініп.

Төсекке жатқан соң да үлкендер күрсінісіп, «аһылап-үһілеп» ұйықтамай қойды. Біз, Нәзира әпкем екеуміз, кереуетте жатқамыз, шеттегі маған көше жақ терезеден жылтыраған темекінің шоғы көрінді. Мен Нәзира әпкеме сыбырлап соны айттым.

− Ол темекі тартпаушы еді ғой,- деді Нәзира әпкем де сыбырлап.

− Енді, әскерге кететін болған соң, тартқаны ғой,- дедім мен.

− Сен екеуің жыбырламай ұйықтайсыңдар ма, әлде менен бірдеңе көргелі жатырсыңдар ма,- деді апам.

Біз жым болдық. Мен терезеден көз алмай қарадым да жаттым, темекінің шоғы қозғалады, кейде өше бастайды да, сорған кезде қайта жайнап қоздайды.

Ертеңіне таңертең әскерге аттанатындарды шығарып салуға бүкіл ауыл жиналды. Бәрі жылап-сықтап қош айтысып, аман-сау барып қайтуларына тілек білдіріп жатыр. Әжем де, апам да осында еді. Тек Нәзира әпкем ғана ондық-мұндық шаруа істеген боп өзіміздің үйдің алдында жүр. Бері келуге апамнан батпайды. Қос ат жегілген арба қозғала бастады. Әкесі мен шешесінің құшақтарынан зорға деп босаған Тоқтар жұртпен тез-тез қоштасты да, менің қасыма жүгіріп келді. Мені құшағына қысып, қатты-қатты сүйді де:

− Нәзира әпкеңе айт, мені күтсін,- деді.

Енді байқадым, көзі жасаурап тұр екен.

− Қош бол! — деді сыбырлап.

Осы кезде Нәзира әпкем де біз жаққа қарап қадалып қалған екен. Тоқтар оған қоштасып қолын бұлғады да арба соңынан жүріп кетті.

НҰҒЫМАН, ӘЖІБЕК, БАЙДАЛЫ

Біз, бір топ бала, сәске кезінде ескі клубтың көлеңкесінде асық ойнап жүргенбіз. Ойымызда дәнеңе жоқ, ойынның қызығына алаңсыз кіріскен шағымыз еді, клубтың тасасынан Әжібек шыға келді. Келді де тігулі тұрған асықтарымызды тегіс сыпырып алды. Біз шулап қоя бердік. Біріміз жыламсырап, біріміз «ағатайлап» жалынып Әжібектің етегіне жабыстық, бірақ ол тісін ақситып ыржиған күйінде бірімізге де міз бақпастан асықтарды қалтасына салды. Шаужайлап жармасып болмаған бір-екі баланы май құйрықтан теуіп-теуіп жіберді. Амал қанша, әлімжеттік қылғанға көнгеннен басқа шара бар ма. Төбелесіп жеңе алмаймыз, өзімізді ұрып тастайды, үйге барып шағым еткенмен Әжібек қатын-қалаш, кемпір-шалдың сөзін құлағына да қыстырмайды, қайта ерегесер болса үлкендерге тас лақтырып, балағаттап кетеді. Өзін қуып және ешкім ұстай алмайды, шапқан атқа жеткізбейтін жел аяқ. Соғыс кезінде ондай бәтуасыз, бетімен кеткенді жөнге салар кім бар.

Сөйтіп ойынымыздың шырқы бұзылды. Әжібек тұрғанда асықты қайта тігіп ойнауға ешқайсымыздың батылымыз бармады. Ұйлығып тұрдық та қойдық.