Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Күн батпай-ақ жатқызды.

Жатқызды көрпе-төсекке,

Кезек-кезек сөз қатты,

Үндемей Қоблан, тек жатты.

Тілеп алған жалғыз ұл

Кемпір-шалға тым тәтті.

Ол уақытта пенде жоқ,

Қобландыдай сымбатты.

«Өзіме қара, қалқа»,— деп,

Ірге жаққа шал тартты.

«Өзіме қара, қозым»,— деп,

От жақтан кемпір бұл тартты.

Ортасында Қобланды

Алма-кезек домалап,

Шал-кемпірдің қойнында

Артық туған Қобланды

Кірпік қақпай, таң атты.

Таң сарғайып атқанда,

Шолпан жұлдыз батқанда,

Кемпір-шалдың қойнында

Қобланды ойнап жатқанда,

Бәйгеден келген көк дөнен,

Түнімен ұйқы көрмеген

Қобландыдай батырдың

Тоқтамасын білген соң,

Тайбурылдың үстіне

Алтыннан тұрман ер салып,

Аз ғана азық, жем салып,

Ақ орданың алдынан

Өткізді Құртқа көлденең.

Тайбурылды көргесін,

Қобланды тұрды төсектен.

Өткен Бурыл есіктен,

Үйдің сырты жиылған

Ағайын-жұрты есіткен.

Жиылып жұрты жылады,

Халайық қайран қылады.

Жіберуге қимайды

Қобландыдай баланы.

Киініп үйден шыққасын,

Халқы ортаға алады.

Жиылған жұртпен қоштасып,

Қобландыдай батырың

Тайбурыл атқа мінеді,

Беліне семсер іледі,

Ақ сауытын киеді,

Ноғай бөркін киеді.

Дүйсенбі күн сәскеде

Қараспан тауды бөктеріп,

Кешегі кеткен Қияттың

Қобландыдай батырың

Соңынан желіп жөнелді.

Тоқсандағы Тоқтарбай,

Алпыста шешесі Аналық,

Қарындасы Қарлығаш,

Қосақ жары Қыз Құртқа —

Төртеуі жылап соңынан,

«Кескілей кет,— деп,— қолыңнан»,

Қобландының артынан

Олар да еріп жөнелді.

Түстік жерге келгенде,

Қарындасы сөйледі,

Сөйлегенде бүй деді:

«Халық ұйғарса, қалмайсың,

Көңлің сүймей, бармайсың.

Жалғыз ағам, жан көкем,

Сапарландың талапқа.

Ақ сұңқар сеніп ұшады

Құйрығы мен қанатқа.

Сайға біткен қоқтымын <қосылма>,

Бөрік үстінде шоқтымын.

Көкежан, қайтып келгенше,

Ел-жұртың есен көргенше,

Айтып кеткен Құдайға

Қоңыр шұнақ тоқтыңмын.

Мен түсемін қиялға,

Нешік айла болады

Көзімнің жасын тиярға?

Көкежан, қайтып келгенше,

Ел-жұртың есен көргенше,

Артыңда қалған мен — нашар

Айтып бір кетші ниязға <қосылма>.

Көзге, көке, жас алдық,

Көкежан, қайтып келгенше,

Артыңда қалған мен сорлы

Болайын сенен тасаттық <қосылма>.

Басымда бар алтын шоқ,

Көкешім барда көңлім тоқ.

Көкежан, сені көрмесем,

Басымнан өтер дүние боқ,

Табаныма тиер шоқ!

Сізге деген Құдайдың

Бізге болсын ажал-оқ!

Ақ маңдайда тұлымым,

Бірге туған құлыным,

Керекке біткен жауырын,

Бірге туған бауырым,

Қолқанатым, құйрығым,

Судан шыққан сүйрігім,

Суырылып озған жүйрігім,

Сізге деген Құданың

Қабыл еттім бұйрығын!

Қозыдай менің егізім,

Тел қозыдай сезімім,

Бірге туып, бірге өскен,

Кіндігімді бір кескен,

Қарға жүнді қаттасым,

Үйрек жүнді оттасым,

Бірге туған тектесім,

Қысылған жерде демесін!

Тоғай толған түйең бар,

Қора толған қойың бар,

Оны кімге тапсырдың?!

Жерге сыймас жылқың бар,

Тоқсанда атаң Тоқтарбай,

Алпыста анаң Аналық,

Жан көке, кімге тапсырдың?!

Өзіңмен бірге туысқан,

Тай-құлындай тебіскен,

Бірге туып, бірге өскен,

Кіндігімді бір кескен,

Мен сорды кімге тапсырдың?!

Бұл дүниеде мұңдасың,

Ахиреттік жолдасың,

Төсекте жатса — сырласың,

Құдай қосқан қосағың,—

Көктімнің қызы Құртқаны —

Жеңешемді кімге тапсырдың?!»

Қоблакең сонда тарықты,

Батыр сөзге толықсып,

Көп ойлады халықты.

Қарлығаш даусы шыққасын,