Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

«Еншісін бөліп Құртқаға,

Бәрін де беріп жатырсың,

Бергенің маған не?»— деді.

Көктім Аймақ атасы:

«Шырағым, балам, кел!— дейді,

Бергенім саған біл,— дейді,—

Төбеңде тұрған төрт бұлт,

Еншің, балам, сол,—дейді.—

Жаз болса, шығар күн жақтан,

Қыс болса, шығар жел жақтан,

Жау келсе, түсер жау жақтан.

Шырағым, балам, сен,— дейді,

Тапсырдым сені соған,— деп,

Енді атыңа мін»,— дейді.

Атасымен қоштасып,

Құртқаны алып ұзатып,

Елге қарай жөнелді.

Кіміл пірлер жебеді,

Ісі жөнге келеді.

Мінген аты ала еді,

Қылшық жүнді қара еді.

Қобландыдай батырың

Көшті тартып барады.

Бірнеше күн жол жүріп,

Аз ғана емес, мол жүріп,

Өткен күнді санады.

Бір күндері болғанда,

Қара жолдың үстінен

Қалың жылқы жарылып,

Екі жақта қалады.

Құртқа сынды сұлуың

Күймеден басын шығарып,

Жылқыға көзін салады.

Ортасында жылқының

Көкала бие жусап тұр,

Құртқаның көзі шалады.

Тоқтатып қойып күймесін,

Ағытып тастап түймесін,

Шақырып алып, «сұлтан» деп,

Қобландыдай баланы,

Биені көріп, сынады:

«Мынау жатқан көп жылқы

Кімдікі?— деп сұрады.

Сонау тұрған биені

Мені берсең де алғын»,— деп,

Батырға әмір қылады.

Батыр Қоблан күледі,

Әзіл айтып іледі:

«Басымды оққа байлаған,

Сені берсем, Қыз Құртқа,

Бір елдің малын алармын!— деп,

Езу тартып күледі.

Осы жатқан көп жылқы —

Немере туған ағамыз

Сәлімбай байдың жылқысы.

Жанындай мені көреді,

Не сұрасам, береді».

Тағы Құртқа сөйлейді,

Сөйлегенде бүй дейді:

«Құлақ салып сөзіме,

Бері таман кел,— дейді,—

Тобылғы меңді торы атың

Жауға мініп шабуға

Жарамайды бұл,— дейді.—

Жан серік атың, сұлтаным,

Көкала бие ішінде

Көкбурыл құлын бар,

Жан серік атың сол,— дейді,—

Бұл сөзімді біл,— дейді.—

Құртқаның сөзін сынарсың,

Жылқысы болса ағаңның,

Ала көр бірақ сен»,— дейді.

Құртқаның сөзін есітіп,

Қондырып көшін сол жерге,

Енді атына мінеді.

Ойлау жерден орғытып,

Тегіс жерден сырғытып,

Аяңдамай желеді.

Сәлімбай байдың тоқсан құл,

Қара Көжек бастығы,

Сәлем беріп келеді.

Келіп, сөйлей береді:

«Асқар төбе белсін,— деп,—

Қатар көшкен елсің,— деп,—

Ағамызға сәлем де,

Келінін алып келемін,

Көрімдігін берсін де,

Келінін келіп көрсін де.

Қырық нарға артқан қазына —

Бәрін де келіп алсын де,

Бұл сөзіме нансын де.

Көрімдігі Құртқаның —

Көкала бие жылқыда,

Інім десе, берсін де,

Бұл сөзіме сенсін де».

Қара Көжек, ал сонда,

Батырдың сөзін есітіп,

Елге шапты жосылтып.

Бұрқыратып тозаңын,

Желге қарсы есілтіп,

Жылқыға жау тигендей

Елдің шетін шошынтып,

Байға жетіп келеді,

Қарала атты көсілтіп.

Келіп, сөйлей береді:

«Қобланды батыр жіберді:

«Ағама дұғай сәлем,— деп.—

Келінін алып келемін,

Қырық нарға артқан қазына —

Бәрін де соған беремін.

Көрімдігін берсін,— деп,—

Келінін келіп көрсін,— деп,—

Бұл сөзіме сенсін,— деп.—

Көрімдігі Құртқаның —

Көкала бие жылқыда,

Інім десе, берсін»,— деп.

Қобланды мені жіберді,

Береді деп биені,

Үзбей отыр күдерді».

Көжектің сөзін есітіп,

Сәлімбай бай сөйледі:

«Бұл жібердім қалаға,

Бұзау, баспақ, танаға,

Арнап едім балаға.

Бір тайдың несін сұрайды,

Әкете бермей далада?!

Бір тай түгіл, Қобланнан

Жалғыз жаным садаға!

Қалағанымды алдым деп,

Мақтанып барсын алдына —

Тоқтар сынды ағаға».

Байдың сөзін есітіп,

Қаралатты көсілтіп,