Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Ішкі қала тұсында,

Сыртқы қала ішінде,

Ер Қазанның аузына

Қобландыдай батырың

Толтырады балшықты.

Қазан аттан құлады,

Көріп, елі жылады.

Шәһәрі байтақ жұртына

Тегіс хабар салады,

Жұртын жиып алады,

Алтын құндақ ақберен,

Шілдедегі бір айда

Көктен түскен самал-ды.

Тура келген ажалға

Кім табады амалды?

Өлген құлдың басынан

Өткізеді заманды.

Қырық мың атты қызылбас

Алдында қойдай қамалды.

Қамалмасқа бола ма,

Кез қылды Құдай қабанды,

Қабанның ойыны жаман-ды.

Қырық мың атты қызылбасқа

Тұтам қылды заманды,

Тоқтата алмай табанды,

Қалаға қайтып кете алмай,

Барайын десе, бата алмай,

Дарбазадан өте алмай,

Ортөбеде топтанып,

Шиыршық атып шоқтанып,

Қолына бір-бір оқты алып,

Көптігіне мақтанып,

Қазан ханы өлгесін,

Жекпе-жектен тоқталып,

Бірте-бірте жиналды.

Жауды көрген мезгілде,

Арыстан туған Қобланды

Жан-жаққа көзін салады.

Қырық мың атты қызылбас

Жалғыздығын білгесін,

Енді ортаға алады,

Тұрған жерде қамады.

Артық туған Қобланды

Жалғыздығын білгесін,

Қамағанын көргесін,

Жалғыздықты айтып жабығып,

Бір Тәңірге зарығып,

Сонда тұрып налыды:

«Өзі болат, өзі өткір

Бұрынғы ердің найзасы,

Бақ қараған бенденің

Басында болар айласы.

Алды-артымда таяу жоқ,

Қараспан толған көп елдің

Қанеки, енді пайдасы?!

Мініп шықтым үмітпен

Жолдасым Бурыл дөненді,

Көкке тойған көбеңді.

Қызылбас қашып, мен қалсам,

Ерлігімді кім айтар

Қараспанды жайлаған

Қалың Қыпшақ көп елге?!

Жар болғай Алла өзіме,

Шыбын жаным көрінді

Бүгін менің көзіме.

Кәміл пірлер, құлақ сал

Ауыздан шыққан сөзіме.

Жазым болып мен түссем,

Бір найзадан қан құссам,

Үстімдегі ақ сауыт,

Астымдағы Тайбурыл,

Жалғызының исі деп,

Кім апарып көрсетер

Кемпір-шалдың көзіне?!

Бурылға жаптым көк мауыт,

Сыйынған пірім ер Дәуіт

Шабамын кәпірге ауыт-ауыт.

Бүгін қанға боялсын

Балғаң тиген ақ сауыт,—

Бекітіп соққан ер Дәуіт.

Жауды көріп, қызды арқам,

Қашар ма жаудан мен салқам?

Бүгінгі күні не көріп,

Иманмен өтсем, жоқ-ты арман.

Толғамалы ақ сүңгім

Шаншылар майдан күн бүгін.

Былғары садақ, бұқар жай

Тартылар майдан күн бүгін.

Алтын құндақ ақберен

Атылар майдан күн бүгін.

Толғамалы ақ сүңгім,

Шанша алмасам, маған серт!

Қанға тойсаң, саған серт!

Бұлғары садақ, бұқар жай,

Тарта алмасам, маған серт!

Бел күшіме шыдамай,

Беліңнен сынсаң, саған серт!

Алтын құндақ ақберен,

Ата алмасам, маған серт!

От алмасаң, саған серт!

Таямай атса, оқ өтпес,

Шуақ шықса, күн өтпес,

Жаңбыр жауса, су өтпес

Жағасы алтын, жеңі жез,

Бадана көзді ақ сауыт,

Бекітіп соққан ер Дәуіт,

Қалмақтың қалың қолынан,

Шашақты найза жолынан,

Бұл әскердің өзінен,

Қылышының жүзінен

Тая жүрсем, маған серт!

Ата-анам сүйген ақ денем,

Оқ дарытсаң, саған серт!»

Қобланды айтып болғасын,

Қиналарын білгесін,

Бауырын жазып Бурыл ат,

Шиыршық атып ойнайды.

Батыр туған Қобланды

Ерегіскен жауының

Басын жоймай қоймайды.

Шабайын деп батырың,

Талбойын алды аршындап.

Астындағы Бурылдың

Тасқа тиген тұяғы

Қар кешкендей қаршылдап.

Қыл қобызға жағады

Қарағайдың шайырын.

Шабайын деп батыр тұр,

Қырылуға кәпір тұр,

Алла берсін қайырын.

Алтын қалпақ, жез телпек

Баса киіп көзіне,

Көп әлеумет, құлақ сал

Аузымнан шыққан сөзіме,

Қырық мың атты қызылбас,