Песня Кобыланды батыра / Қобыланды батыр жыры - Народная песня / Халық жыры

Іздеп келіп бұл жерге,

Қараман батыр кезенді.

Қобландыға келеді:

«Ай, Қобланды, құрдасжан,

Қайратыңды мен көрдім,

Бәрекелді, ер!— дейді.—

Найзам тимей дұшпанға,

Арманда барам мен,— дейді.—

Осы бүгін естідім,

Жақын жерде бір шәһәр,

Көбікті хан бар дейді.

Жүрсең, соған барайық,

Жылқысын айдап алайық.

Қазаннан алған бұл малды

Баға тұрсын халайық.

Көбікті келсе малына,

Салайын жәбір жанына.

Көбіктіні өлтіріп,

Бір тояйын қанына.

Көбікті де ер дейді,

Қайратымды көр,— дейді,—

Найзам тимей дұшпанға,

Арманда барам мен»,— дейді.

Қобландыдай батырың

Мақұл көріп бұл сөзін,

Асып-тасып екеуі,

Алланы алмай аузына,

«Барайық десең, жүр»,— дейді:

Ер салды атқа батырлар

Алтынды тұрман тағынып.

Екі батыр жөнелген

Сыйынбай пірге, жаңылып.

Көп қосынға тапсырды

Қазаннан алған көп елді.

Қараман, Қоблан екеуі

Көбіктінің шәһәріне

Сапар қылып жөнелді.

Базарда бар ақ мата,

Ойнақтайды жас бота,

Бұл сөзімде жоқ қата,

Көп қосыннан екеуі

Сапарланды ел жата.

Көбіктінің шәһәрін

Қарасын көрді таң ата.

Бөлінбеген ұйқыға,

Жыртылмаған құлпыға,

Екі батыр кез келді

Құба көлде Көбікті

Отар салған жылқыға.

Көкалалы көп жылқы,

Бөрі құлақ ен жылқы —

Гулетіп жылқыны алады,

Айқайлап жайған көп жылқы

Бір уыс болып қалады.

Тізе қосып екеуі,

Айдап кетіп барады.

Биік-биік қыр екен,

Оқпанды сай, жыра екен,

Көбіктінің Тарлан ат

Жылқы ішінде жүр екен.

Жамандатқыр Тарлан ат

Құйрығын құстай тарады,

Кіндігінен жарады,

Кесесінен қарады,

Әуеге қарап есінеп,

Ием бе деп кісінеп,

Жау екенін білгесін,

Сыртына құйрық салады,

Қайта айналып шәһәрға

Тарлан ат қашып барады.

Жалғаса қуған екеуі

Қайтара алмай қалады.

Жетпедім деп Тарланға,

Астындағы Бурыл ат

Басын жерге салады,

Қырық үш күндік кемдігі

Бурыл атты қамады.

Құртқаның сөзі келді деп,

Батыр Қоблан сенеді.

Таң Шолпаны батқанда,

Қызарып күн шыққанда,

Демалам деп азырақ,

Бауырында бір таудың

Қобланды ұйықтап жатқанда,

Қалаға көк ат еніпті,

Есітті дүбір Көбікті,

Ат барғасын желікті.

«Жау тиді ғой малға»,— деп,

Ашуланып демікті.

Базардан келген қасық-ты,

Тарлан атқа кідіріп,

Ер салғанша асықты.

Ат басындай тас шоқпар

Тақымына басыпты.

Тарлан атты Көбікті,

Еріндіктеп алады,

Беліне терлік салады,

Тас шоқпары тақымда,

Айдауға кеткен жылқының

Соңынан қуып барады.

Жебелі найза қолынан,

Жұлдызы туып оңынан,

Ерте Шолпан батқанда,

Сарғайып таң атқанда,

Тау суындай сарқырап,

Ақ сауыты жарқырап,

«Таста,— деп,— малды»,

барқырап,

Көбікті жетті соңынан.

Көбікті келе сөйледі:

«Ел иесіз дедің бе?

Жер иесіз дедің бе?

Мал иесіз дедің бе?

Жан иесіз дедің бе?

Отарда жатқан жылқымның

Отарын бұзған кім едің?

Өрісте жатқан жылқымның

Өрісін бұзған кім едің?

Тыныш жатқан жылқыма

Оқ тастаған кім едің?

Көкорайлы шалғынға

От тастаған кім едің?

Жусап жатқан жылқымның

Жусауын бұзған кім едің,

Батыр жігіт, қайдасың?»

Батырлар табар айласын,

Жақсы кісі жаманға

Көп тигізер пайдасын.

Сол уақытта Қараман

Көбіктіні шанышпаққа

Оңтайланды найзасын.

Қараман ерлік бастады,

Ерлігін Алла қоспады.

Қараманның найзасын,

Денесіне тигізбей,

Көбіктідей батырың

Қолындағы шоқпармен

Допша қағып тастады.

Ұмтылумен Көбікті