Белый дом / Ақ боз үй - Смагул Елубай / Смағұл Елубай

— Соқыр теке, соқ!— деп ыршып кетті. Хансұлу сыңқылдап күліп екі қолымен ауа қармап қалды. Кәмшат бөркінің үкісі ағарандап, шалбарлы, шоңқайма етікті сыйда бой, бұраң бел Хансұлу ақ тісі жарқырап күліп, төңірегін қоршап сықылык атқан жастарға әлсін-әлсін ұмтылып жүр. Жұрт ду-ду етіп қашады. Әсіресе, аю денелі Қозбағардың күлкісі рабайсыз қатты шығады. Қозғалысы жеп-жеңіл Хансұлу әлгінің толассыз күлкісін тұспалдап жүріп ақыры былқ еткен білегінен ұстап алды. Ырқылдап күліп бұлқынғанына болмады. Жібермеді.

— Болды! Болды!

— Ұстады. Ал, Қозбағар, сен "соқыр текесің!"

Қозбағар енді шиқ-шиқ күлді. Хансұлу қара орамалмен Қозбағардың көзін байлады.

— Соқыр теке! Соқ-соқ!

— Ойбай, бұл құртады! "Түйенің тулағанынан сақта!"

Қозбағар қорбандап қос қолын алға соза ұмтылады.

Ждақай лып етіп Қозбағарды өкшеледі. Қозбағардың жүрісін салып, дымын шығармай ере түсті. Анау түк сезер емес. Балалар қиқылдап күле бастады. Ждақай Қозбағарды май бөкседен шымшып алып, тұра безді.

— Ойбай, — деп Қозбағар бұрылып ауа кармады.

— Өй, арт жағыңнан тағы барды! — деді Шеге. Аузы күйген Қозбағар жалт бұрылды. Жұрт қыран-топан.Қолапайсыз жайбасар Қозбағардың қолына ешкім түсер емес. Желіккен қыз, бозбалаларға керегі де сол, аюдай ебедейсіз Қозбағарды түртіп қашып әбден ит сілікпесін шығарды.

Қозбағар борша-борша терледі. Күліп жүр. Көзі байлаулы,

түк көрмейді. Сықылықтаған күлкілерді тұспалдап ұмтылады кеп. Ақыры біреу ілікті-ау қолына. Қыздар шу етті.Әлжуаздау жіңішке білекті ұстай салып, өзіне тартқанда танауына нәп-нәзік әтір иісі ұрды. Қыз екен! Қозбағарға керегі де сол еді. Екіленіп кетті. Алыса жүріп:

— И-и-их! Их! — деп кісіней күліп қолға іліккен

талдырмаш қызды ұмар-жұмар құшаққа басты.

— Қасқа бала, көктен тілегенің жерден табылды, ай-

рылма!— деп арандата түсті Ждақай. Қозбағардың құшағындағы қыз бұралып ұрынып бұлқынады. Төңірек у-шу.Иығынан ұрып: "жібер!" деп төмпештеп жатқан қыздар. Оларды қайтсін. Құшағына қыз іліккесін.

— Е-е-ех! Ех! Ех! — деп күледі Қозбағар. Қыздың жұпары аңқыған алқымына тұмсығын тығып алған, сүйіп жатқаны, не тістеп жатқаны белгісіз.

— Жібер! — деп қатты шықты құшағындағы қыз дауысы. Тұмсығына жұдырық сарт етті. Сонда таныды. Хансұлу екен. Иманы тас төбесінен шыққан Қозбағар қызды жібере салды.

— Жарайсың, батырақ! — деп сақылдап мәз болып,

секіріп-секіріп түсті Ждакай.

— Оңбаған! — деді Хансұлу көзінің жасы бұрқ етіп. Осы арада аспаннан түскендей Әзберген жетіп келсін. Оң қолымен Қозбағарды, сол қолымен Ждақайды ұстады. Көзді ашып-жұмғанша болған жоқ, екі бала жігітті бір сілкіп тізерлетті. Темірдей тегеуріңді қолдар Ждақай мен Қозбағарды бір-біріне қошқарша соқтырды. Төңіректегі балалар тырым-тырақай зытты. Алысып жүріп Әзбергеннің шеңгелінен Ждақай сытылып шығып кетті. Кең даланы бетке алып тұра безді. Бұта тасасында бүғып жатқан Шегеге соктыға жаздады.

— Не болды? — деді Шеге.

— Оңдырмады, — деді Ждақай зыта беріп. — Ана қасқаны өлтіргелі жатыр.

— Жүр! Арашалайық!

— Қасқа бала, есің дүрыс па? Аямайды.

Ждақай сәйгел тиген сиырша безіп барады.

— Ағатай! Өлдім! — деп өкіріп жылаған Қозбағардың үні шықты.

— Бұ, жаман поқтың... құтыруын... Мә... мә! — деп

ұрады Әзберген.

Шеге ұшып жүгірген бетімен Әзбергенді жотадан түйіп өтті. Бұндай тұтқиыл соққыны күтпеген Әзберген серпіліп тәлтіректеп барып әрең тіктелді.

— Қап... көріңді... бұ қайсы? — деп ізінен тұра қуды.

Жеңіл аяқ Шеге түлкі бұлтаққа салып, ұстатпай кетті. Осы ойыннан от шығады деп Шеге, сірә, ойлады ма екен. Ол отқа өзге емес, Хансұлу екеуі күйетінін білсе ғой.

Сөйткенше ауыл арасынан шаң-шүң айқай шықты. Ап-ащы, әйел дауысы шықты. Әйел болғанда да ашуы ақпанның қара дауылынан жаман Торқаның дауысы. Қозбағардың шешесі ақсақ Торқаның ойбайы.