Пятнадцатилетний капитан / Он бес жасар капитан - Жюль Верн

Олар кәдімгі жолаушылар қатарлы ақы төлеп «Вальдекке» түседі де, январьдың он бесі күні Мельбурннан аттанып кетеді. Он жеті тәуліктен соң, қараңғы түнде бір үлкен кеме келіп «Вальдекке» соқтығысады. Ол уақытта негрлер өз каютасында ұйықтап жатады. Негрлер кеменің қатты сілкінгенінен оянып кетеді де, бірнеше минуттан соң жүгіріп палубаға шығады.

Олар мачталардың құлап бортта жатқанын, «Вальдектің» бір жамбастап қисайып қалғанын көреді, бірақ трюмге кірген су мөлшері оншалықты көп болмағандықтан, кеме су түбіне кете қоймаған.

Палубада «Вальдектің» капитаны да, командасы да жоқ, кеме шайқалған уақытта олар теңізге құлап кеткен немесе «Вальдекке» соқтығып жауапкершіліктен асыға қашқан кеменің палубасына шығып үлгірген болуы керек.

Бұл бес адам қираған кеменің үстінде, жақын маңдағы құрғақ жерден бір мың екі жүз миль қашық теңіз ортасында қала беріпті.

Негрлердің ішіндегі жасы үлкенінің аты Том екен. Ол кісіні жолдастары басшымыз дейтін-ді. Том қартты басшы еткен тек жасының үлкендігі ғана емес, оның жігерлі, еңбекпен шыныққан ұзақ өмірінің мол тәжірибесі еді. Басқалары жиырма мен отыздың арасындағы: Бат, Остин, Актеон, Геркулес деген жас негрлер болатын. Бат Том қарттың баласы екен.

Бұл төртеуі зауқаға сатылатын болып Африканың орталық еріксіздер базарына түсе қалса, ең жоғары баға беріп аларлықтай кең иықты, бойшаң да, күшті жас жігіттер болатын.

Сөйтіп, кеме апатынан кейін Том және оның жолдастары елден аулақ, мұхит ортасында қала береді. Олар «Вальдектің» қираған жерін оңдап қатарға қоса алмайды, өйткені кеме соқтығысқан уақытта екі қайықтың екеуі де қирап істен шыққан-ды. Кездейсоқ бірер кеме кездесіп өлімнен құтқармаса, бұлардың басқа жолмен құтыларлықтай мүмкіндігі жоқ-ты.

Басқарушысынан айрылған «Вальдек», жел мен толқынның ойыншығы болып, бет алды ығып кете береді. Сондықтан да «Пилигрим» апатқа ұшыраған кемеге, мұхиттың осы бөлегінде, Мельбурннан Құрама Штаттарға баратын кемелердің әдеттегі жолынан шеткері, оңтүстікке таман кездескен-ді.

Панасыз қалған бес негр кеменің апатқа ұшыраған күнінен бастап «Пилигрим» келгенге шейінгі екі арада өткен он күнді, қираған кеменің буфетінде қалған азықпен жан сақтап өткізген. Тұщы су құйылған кеспектер кеме соқтығысқан кезде қирап қалған, ал камбузға су толып, ондағы спиртті ішімдіктерді алуға мүмкіндік болмайды.

Тоғызыншы күні Томның өзі де, оның жолдастары да шөлден кеуіп естерінен танып жығылады, осы қарсаңда «Пилигрим» де жетіп үлгіреді.

Том қарттың қысқа сөзбен капитан Гульге берген түсініктері осы ғана. Карт негр өздерінің көрген-білгенін ешбір қоспа қоспай шындығын айтты. Бұл әңгіме көрініп тұрған айғаққа толығынан сәйкес келетін және Томның айтқанын жолдастары да растады.

Суға батып бара жатқан кемеден құтқарылғандардың алтыншысы - ит, егер оның сөз сөйлейтін тілі болса, Томның айтқан сөздерін о да қайталап айтар еді. Әңгіме, Негоро көрінген уақытта ызаға булығатын ит туралы болып отыр. Иттің кеме аспазын жек көруі бір түрлі ғажап уақиға болды.

Иттің мойнындағы қарғы бауында ойып жазылған «С» тын ірі күзетші иттердің тұқымынан еді. Әйтсе де, «Вальдектің» капитаны Дингоны Австралиядан алмаған. Капитанның бұл иті бұдан екі жыл бұрын Конго өзеніне жақын Африка жағалауынан аштан өлгелі жүрген жерінен тапқанын Том қарт естіген болатын. Капитан бұл тамаша итті ұнатып, асырап алыпты. Бірақ Динго жаңа қожайынына үйір болып кете қоймаған. Ол өзінің еріксіз айрылған бұрынғы қожасын сағынып қайғырады десе де боларлық еді.

Иттің мойнындағы қарғы бауында ойып жазылған «С» және «В» деген екі харіп бар, иттің бұрынғы өткен жай-күйінен қалған белгі тек осы ғана.

Динго өте тамаша күшті төбет болатын-ды. Артқы екі аяғымен тек басып тұрғанда, ұзын тұрқы кісі бойы келетін. Қызыл-қоңыр қою жүнді, ұзын құйрықты, пантера мен Америка жолбарысына тайсалмай шабатын, аюмен жекпе-жек алыса алатын аса қайратты да, оралымды, шапшаң иттің нәсілінен еді.