Сборник стихов Мукагали Макатаева / Мұқағали Мақатаев өлеңдер жинағы - Мукагали Макатаев / Мұқағали Мақатаев

Сәбиім менің, батырым менің.

Өмірдің қосын доғарып,

Бітсе екен сенің туында демім.

Жүз рет өшіп, жоғалып,

Қайыра тағы оңалып,

Табылған елім!

Бауырмал елім!

ТУҒАН ЖЕР ТУДЫРҒАН ОЙ

Болмады қайта тағы кішірмеске,

Болмады ойға өткенді түсірмеске.

Анамның аймалаған ілебіндей,

Ескегің ежелгіні түсірді еске.

Өскен жер әлі ойымда, ұмытпадым,

Ежелден аңсаушы едім, жуықтадым.

Егерде жырламасам, риза емес

Кешегі бірге өскен шыбық, талым.

Мені жырла дегендей қара суың,

Мені жырла дегендей қалың нуың.

Мені ойыңнан қалайша шығарасың,

Деп маған айтқан да еді талай ұлың.

Өскен жер, өн бойыңа тұрсам қарап,

Өзіме, өлеңіме бітер қанат.

Құшуға сыйдыра алман құшағыма,

Сондықтан жырым кетсін сені аймалап.

Анамның мені өсірген аясындай,

Әкемнің мені сүйген санасындай.

Өскен жер, қамқоршымдай қарайсың сен.

Өзіммен бірге туған жанашырдай.

Шаттанам шыбығыңды сүйемін де,

Балқиды ішім емес, сүйегім де.

Есігін дүниенің ашқан едім

Кішкентай өзеніңнің жиегінде.

Өзеннің жағасында, тозған тамда,

Туылу қандай қымбат мендей жанға.

Жыртық там жүруіме сүйеу болған

Талпынып, мен өмірге ұмтылғанда.

Орап ап мені шоқпыт бөстегіне,

Қуана күн-күн сайын өскеніме.

Мен үшін менің ғазиз ата-анам,

Өмірдің тозақ отын кешпеді ме?

Өткізіп талай түнді ғазиз анам,

Ақ сүтін аймалатып берген маған.

Сол тамда түн үйқысын төрт бөлген-ді,

Бесікте даусымды естіп шырылдаған.

Әкемді неге ұмытам кетпенімен,

Жалаң аяқ жұмысқа кеткенін мен.

Мен үшін, менің алғы күнім үшін

Өткен-ді талай азап өткелінен.

Әйелі: “Маған киім әпермедің! ~

Деп жылап, - маған неге әкелмедің?”

Үрпиіп от басында мен отырсам,

Қиналып күрсінген-ді әкем менің

Қайғы мен қапада өсіп, шаттанбай-ақ,

Сазына тұрмысының батқандай-ақ.

Елестейді Қарасаз құм-тасынан

Әкемнің азап жолы жатқандай-ақ.

Қарасаз менің алтын бесігімдей,

Бір күндік өмірімнің бесініндей.

Сенен татқан алғашқы бие емшегім

Өмірдің тұңғыш берген несібіндей.

Бойына қара судың шығып қалың

Бірге өскен бауырымдай шыбықтарың,

Шиіңді от, шілігіңді қорған етіп,

Асыр сап аралында шыныққамын.

Жаныма сусын болып бал бұлағың,

Киіктей орманында қарғыладым.

Жерінде жетімек боп қалғанымда,

Суыңа сырымды айтып зар жыладым.

Әне тұр соған куә жар қабағың,

Жағалап сонда жүріп зарлағамын.

Мейірбанды әкемнен мені айырған

Өлім еккен соғысты қарғағамын.

Баса алмай өксігімді құспап па едім,

Шыдамай шыбығыңды кыспап па едім.

Сілем қатып бір сәтте жата қалып,

Тасың менен құмынды құшпап па едім.

Туған жер, тұлғаң жібіп сонда сенің,

Жұбатып, жұпар құйып, ескек желің,

Әкемнің сақалындай көк балаусаң

Жасымды сүртпеп пе еді сүйіп менің.

Сәбиді жетімекке теңеместен,

Туған жер, асыраған сен емес пе ең?

Қармақ сап, балық аулап, бақ-бақ теріп,

Өспеп пе ем жоқшылықты елеместен.

Туған жер, тұлғаң сенің шықпас естен,

Болсам да ойы сараң, үміті өшкен.

Сүйемін, шын сүйемін өлкеңді мен,

Себебі: балапанмын сенен өскен.

Анамның маңдайындай аспаныңа,

Қарасам, азық алам жас жаныма.

Сенделіп сендегі өткен күндерімді,

Теңеймін өмірімнің асқарына.

Жағасында жайқалып жасыл құрақ,

Көз жасындай төсінде көкшіл бұлақ,

Өмірден көп өкініш көрген жапдай

Өксігін тоқтата алмай жатыр жылап.

Әне сонау алыста, қиыр шетте,

Жасыл орман жабырқап жатыр текке.