Дон Кихот ІІ - Мигель де Сервантес

Қол астыңда жүрген үй басқарушының, өзің бұрын көңіліңе күдік алғаныңдай, Үшфальдиге ұқсастығы бар ма екен, соны маған жазып жібер; жалпы, қандай кепке тап болғаныңның бәрін маған хабарлап тұр: екеуіміз өте жақын жерде тұрып жатырмыз ғой; оның үстіне, жуық арада мен мынадай мамыражай тірліктен бас тартқалы жүрмін, себебі мұндай тіршілік маған қол емес.

Мына жақта бір жағдаят орайласып қалды, соның қырсығынан, шамасы, жоғары мәртебелілердің кәріне ұшырайтын шығармын – осыған көңілім ортайыңқырап жүр; бірақ енді бұған ештеңе істей алмайсың, өйткені баршаға белгілі: amіcus Plato, sed magіs amіca verіtas42 деген нақыл сөзге сәйкес, ақыр аяғында, оларға ұнайды-ау немесе ұнамайды-ау деген ұстаныммен емес, өз тағдырымның таңдауымен есептесуге тиіспін. Әлгі сөзді саған әдейі латынша жазып отырмын, себебі губернаторлық еткен уақытыңның ішінде бұл тілді меңгеріп те алған шығарсың деп ойлаймын. Жаратқан жар болсын саған және біреу-міреу өзіңе мүсіркеушілікпен қарайтындай жағдайға ұшырамауыңа септігін тигізсін.

Өзіңнің досың

Ламанчалық Дон Кихот».

Санчо зейін сала тыңдады, сол арада тұрғандардың бәрі мақтап, терең ойлы хат екен, десті; одан соң Санчо орнынан тұрып, хатшысын шақырып, онымен бірге жатын бөлмесіне кіріп кілттеніп алды; сеньор Дон Кихотқа жауапты кейінге қалдырмай, қолма-қол қайтаруға ұйғарғандықтан, хатшыға өзі, Санчо, не айтса соның бәрін сөзбе-сөз қағазға түсіруді әмір етті. Хатшы айтқанын бұлжытпай орындады, сөйтіп жауап хат мынадай боп шықты:

«Шаруаның көптігі сонша, тіпті басымды қасуға да, тырнағымды алуға да мұршам жоқ, сол себепті тырнағымның сорайып өсіп кеткені сонша, айтуға ауыз бармайды. Аралда қалай тұрып жатқаным жайында осы күнге дейін өзіңізге хабар бермегеніме бола алаңдамасын деп мұны Сізге, алтыннан ардақты сеньорым, мен өзім жазып отырмын; айтайын дегенім, мына аралда екеуіміз ормандар мен шөл далаларда тентіреген кездегіден де қаттырақ ашығып жүрмін.

Жақында сеньор герцог маған хат жазып, аралымызға қайдағы бір жансыздардың өтіп кеткенін және мені өлтірмекші екенін айтқан, әйтсе де осы күнге дейін маған тек жалғыз біреуін – жаңадан тағайындалған губернаторлардың бәрін о дүниеге аттандыруы үшін осы жерде тұрақты жалақы төленетін әлдебір емшіні ғана анықтаудың сәті түсті. Оның есімі Педро Қатыбезеро, ал туып-өскен жері әлде Тиртеафуэра ма, әлде Қиянтүкпірио ма, бірдеңе, бірақ есімінің өзі неге тұрады, тақсыр: жаныңды жаһаннамға жібере ме деп қарадай қорқасың! Айтуынша, ол ауруды емдемейтін көрінеді, тек оның алдын алуға тырысатын көрінеді, барлық дертке қолданатын емі біреу ғана: құдды қырым етің қалмай арықтау қызба ауруынан қатерлі еместей, қашан құр сүлдері қалып қурап біткенше науқас диета, тек қана диета ұстану керек! Бір сөзбен айтқанда, ол мені аштан қатырғалы жүр, ал менің өкініштен өзегім өртеніп барады: губернаторлыққа барар алдында бұл жерден ыстық тамақ, салқын сусын ішермін, голланд ақжаймасы мен құс төсекте рақаттанып жатармын деп ойлап ем ғой, мұнда келдім де осындай қатаң тәртіппен өмір сүре бастадым: құдай-ау, құла түздегі тақуадан айырмам болсайшы, ал мұндай тірлікке ықыласым жоқтығы себепті күндердің күнінде бәріне қолымды бір сілтеп бетім ауған жаққа кете барам ба деп қорқам.

Осы күнге дейін ешкім маған алым-салық та әкелген жоқ, тарту-таралғы да берген жоқ, не себепті бұлай екенін түсіне алмай далмын, өйткені осы арадағы біреулерден, әдетте, жаңа губернатор тағайындалғанда, анау аралға келіп жетпестен бұрын-ақ тұрғындар оған көп ақша тарту етеді немесе несие береді дегенді, сондай-ақ мұндай сый-сияпат тек осы арадағы әкімдерге ғана емес, әлемдегі әкім атаулының бәріне көрсетіледі дегенді естігем.