Меня зовут Ходжа / Менің атым Қожа - Бердыбек Сокпакбаев / Бердібек Соқпақбаев

Сұлтекеңнің қимылына кез ілеспейді. Жүктің астындағы месті дереу суырып алып, аузын шешіп жатыр. Дәулет өрешенің ішінен бұрын ішіне қымыз құ­йыл­ған кішірек бір көк кастрюльді алып шықты.

– Кәне, тос.

Сұлтекең сар еткізіп, орта кострюльден аса қымызды бір-ақ құя салды.

– Көп боп кетті! – деп, шыж ете қалды Дәулет.

– Ештеңе етпейді.

Месті Сұлтекең көз ілеспейтін шапшаңдықпен орнына қайта байлап қойды. Екеуміз кострюльдағы қы­мызды кесемен көсіп алып, кезектесіп сіміре бастадық.

Босаған кострюльді өреше ішіне апарып қойған соң Дәулет:

– Тағы бір сом бер, – деп, қолын созды.

– Не үшін.

– Сендер екі кесе емес, көп іштіңдер ғой.

– Өй, жолың болғыр, – деп кейіді Сұлтан, – біз оны ішейік деп іштік пе. Мамаң кеп қалса, сені құртады екен деп, саған жанымыз ашыған соң іштік қой. Бекер ішкен екем. Қарнымды сыздатып кетті.

Дәулет не дерін білмей, бедірейіп қалды.

– Сен, онан да бізге жейтін бірдеңе бер. Қымыз іші­мізді ашыта бастады, – деді Сұлтан.

Дәулет созған қолын енді ғана тартып алды.

– Нан жейсіңдер ме?

– Әкеле бер. Май бар ма? Оны да әкел. – Сұлтан Дәулетпен қабаттасып, өрешеге бірге кіріп кетті. – Мына біреу піскен омыртқа ма?

Саудадан пайда тауып қалған Дәулет.

– Тамаққа да ақша төлеңдер, – деп, ескертті. Әлде­кім шала мүжіп тастаған мойын омыртқаны қомағайлана тістелеп жатып:

– Жарайды, төлейміз, – дейді Сұлтан.

– Қазір төле.

Сұлтан Дәулетке тағы бір сом берді. Бір-бір жапырақ нанға май жағып, соғып алдық.

– Ал кеттік, – деді Сұлтан.

Дәулет менің алдымды тосқауылдай қалды:

– Бәкінің керегі жоқ па?

– Кәне, қандай бәкі, – дедім мен.

Дәулет қалтасынан бәкісін алып көрсетті. Темір сапты кішкентай арзанқол бәкі екен. Ұнатпадым.

– Белбеу керек емес пе?

– Қайсы?

– Дәулет жейдесін түріп жіберіп, сатпақ-сатпақ кір қарнын алдыма тосып, беліндегі белбеуін көрсетті.

– Өзің қайтесің? Шалбарың түсіп кетпей ме?

– Түспейді. Қайыспен байлап алам.

Мен Дәулетті неге екенін аяп кеткендей болдым. Оның ең соңғы белбеуіне дейін тонап әкету оңбағандық болар еді.

– Керегі жоқ, хош бол.

Дәулет амалсыз қоштасқандай ыңғай танытты.

– Хош болыңдар.

Дереу атқа қондық та, үш итті улатып-шулатып жө­неле бердік. Ақтөс төбет аттың омырауына шапшып, сұңғыла қара қаншық құйрығынан тартқылап, иттік мінездерін тағы көрсете бастады. Сұлтекең қара төбетті қамшымен тұмсыққа бір тартуға құштар болып, бастыр­малатып келеді. Бірақ әккі төбеттің оңайлықпен ұрғыза­ қоятын түрі жоқ. Қамшының ұшы жетер-жетпес жерден арс-арс етіп, өршеленіп, қалмай келе жатыр. Мен ар­тыма бұрылып қарасам, көкжасыл кепкасы қалқиып,­ жейдесінің етегі өрге қарай таңқия түсіп, Дәулет сауда­гер үй сыртында бізді көзімен ұзатып әлі қарап тұр екен.

ТОҒЫЗЫНШЫ ТАРАУДА

Не жөнінде айтылатынын оқып шығып өздерің білесіңдер

– Қара Көже, қарашы мынаған.

– Мұны қайдан алдың?

– Тамаша малақай болмай ма?

Сұлтанның қолындағы көк қаракөл аспаннан түсті ме, қайдан пайда бола қалды?

Ұстап көрсем, жібектей мап-майда. Илеуінде мін жоқ, ақ қағаздай.

– Әй, мұны қайдан алдың?

– Құдай берді.

Егер құдай тағала пендесіне бірдеңе бере қалғандай­ болса, ондай мейірімділігін Сұлтаннан бастай қоймас.

– Жөніңді айтшы, бұл қайдан пайда болды?

– Өзі ұнай ма саған?

– Әдемі екен.

– Сұлтекең оны-пұны затпен әуестенбейді. Оны сен біліп қой.